
HAp sentetik ve doğal yöntemlerle elde edilebilmektedir. Sentetik HAp kimyasal sentez (kimyasal çökeltme), sol-jel, sprey-piroliz, hidrotermal sentez, emülsiyon işlemi ve mekanokimyasal yöntemler kullanılarak üretilmektedir. Doğal HAp ise genellikle memeli kemiği (sığır, deve, at), deniz veya su kaynakları (balık kılçığı ve balık pulu), kabuk kaynakları (midye, deniztarağı, yumurta kabuğu ve deniz kabuğu) ve atıklardan elde edilmektedir. Ayrıca bitkiler ve alglerden de elde edilmektedir. Sentetik yöntemle elde edilen Hap’ın yüksek maliyetli olmasından dolayı daha ucuz ve çevre dostu olan doğal yöntemler daha çok ilgi görmektedir. Biyoatıkların arıtılması ve geri kazandırılması hem çevresel hem de ekonomik açıdan büyük bir ilgi uyandırmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalarda dünya çapında yaklaşık olarak 970–2700 milyar ton balık yakalanmakta ve bunun 450-1000 milyarı insanlar tarafından tüketilmektedir ayrıca bu balıkların yağların çıkartılarak israf edildiği ve çevresel sorunlara da sebep olduğu tespit edilmiştir (Pal vd., 2017). Atık balık kılçıklarının incelenmesi sonucunda yüksek protein, doymamış esansiyel yağ asitleri, vitaminler, antioksidanlar, mineraller, eser metaller, fizyolojik olarak faydalı amino asitler ve peptitler içerdiği belirlenmiştir. Balık kılçığı tarım kimyası, biyomedikal, gıda ve ilaç endüstrileri gibi çeşitli sektörlerde kullanılabilecek katma değeri yüksek bileşiklerin üretimi için hammadde görevi görebilmektedir. Aynı zamanda balık kılçığında büyük oranda HAp ve ikincil faz olan β-TCP fazlarını içerdiği bildirilmiştir. Literatürde farklı balık türlerinin kılçıklarından HAp üretilmiş, bunun sonucu olarak çevresel etki azaltılmış ve balıkçılık yan ürünlerine değer katılmıştır. Diğer doğal yöntemlere göre balık kılçığından elde edilen HAp ‘ın üstünlükleri eser miktarda Na+, Mg2+, Zn2+, K+ gibi iyonlar içermesidir. HAp’ın Na+, Mg2+, Zn2+, K+ gibi iyonları içermesi büyük avantaj sağlamakla birlikte kemik oluşumunu ve yenilenme sürecini hızlandırdığı da tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalar balık kılçıklarından düşük maliyette HAp’ın elde edilebilineceğinide ortaya koymuştur. Başka bir çalışmada ise balık kılçıklarında ki kristal fazlarının Ca/P atom oranına bağlı olarak HAp, HAp/β-TCP ve β-TCP tipi olmak üzere üç gruba ayrıldığı belirlenmiştir. Bu projenin temel amacı, çevre kirliliğine karşı koymak için yeni bir kaynak olarak Tarek (inci kefala) kemiğinden nanoyapılı HAp'yi izole etmek ve bu işlenmiş atık malzemeyi farklı biyomedikal uygulamalar için yararlı bir hammadde olarak kullanmaktır. Bu doğrultuda Tarek (Alburnus Tarichi) kılçıklarından saf HAp’in sentezlenmesi ve sonra sentezlenen saf HAp’nın Ti tozu ile katkılandırılmasıdır. Tarek balık kılçıklarından HAp üretilmesi, Ti tozu ile katkılandırılması, istenmeyen çevresel etkinin azaltılması, balıkçılık yan ürünlerine değer katılması ve yerel bir balık olan Tarek (Alburnus Tarichi) diğer adıyla inci kefalinin tekrar gündeme gelmesi ve dünya genelinde tanınmasına olanak sağlayacaktır.