Proje Özet
Bu çalışmada; mantar üretim artığının (MÜA/ASM) geri dönüşüm alternatiflerinden olan farklı oranlarda torf ilavesi (%10, %20, %30 ve %40) ve aneorop (oksijensiz) ortamda bekletme sonucu olgunlaşan materyalin kullanım ve ekonomiye katılması amaçlı bitki beslemede kullanım olanakları araştırılarak uygun ortamın tespiti sonrasında piyasaya arz edilmesi.
AMS'nin yapısal özelliği ve yüksek geri dönüşüm kapasitesi bu araştırma projesinin hazırlanmasında motive edici olmuştur.
Bu çalışmada, Van ilinde üretim yapan mantar üretim tesisinde atık olarak bertarafı gereken atık torf kompostunun bekletme ve torf ile karıştırılması sonrasındaki domates ve salatalık üretimindeki etkileri araştırılacaktır.
Yöntem
Bekletme işlemi
Üretim tesisinden alınacak olan atık mantar kompostu (AMS), öncelikle oksijensiz ortamda dört farklı muhafaza alanında bekletilecektir. Muhafaza alanlarında bekletilen AMS'lerden her bölme birer yıl ara ile açılarak o yıl, domates ve salatalık üretim alanında o yıl işletmeden alınacak olan taze AMS'nin kontrol (%0) olacağı her sebze çeşidi için bekletilmiş (1 yıl, 2 yıl, 3 yıl ve 4 yıl) dört farklı üretim (%10, %20, %30 ve %40) tavasında (deneme alanında) bitki beslenme ortamı olarak kullanılacaktır.
Torf ilave edilerek verim düzeyi tespiti
Üretim tesisinden alınacak olan atık mantar kompostu (AMS), öncelikle oksijensiz ortamda dört farklı muhafaza alanında bekletildikten sonra belli oranlarda (%10, %20, %30 ve %40 ) torf katılarak karıştırılacaktır. Muhafaza alanlarında bekletilen AMS ilkbaharda torf ile karıştırılarak, domates ve salatalık üretim alanında taze AMS'nin kontrol olacağı her sebze çeşidi için beş farklı üretim tavasında bitki beslenme ortamı olarak kullanılacaktır (domates için dört parsel, salatalık için dört parsel). Her iki sebze çeşidi için her üretim ortamında 250 bitki olacak şekilde deneme parselleri oluşturulacaktır. (domates için 25 parsel, salatalık için 25 parsel). Domates ve salatalık çeşitleri bölgeye adapte olmuş standart çeşitlerden seçilecektir. Bitkilerde toprak üstü ve toprak altı aksamlardaki gelişim durumları (birer ay ara ile beş ay) tespit edilecektir. Her ay her parselden bu amaçla on bitki kullanılacaktır (toplam 50 bitki). Geriye kalan bitkilerde verim özellikleri incelenecektir (200 bitki). Bu amaçla meyve sayısı, meyve düzgünlüğü ve meyve ağırlığı ölçülecektir. Üretim parsellerindeki bu işlemler dört yıl süreyle yapılacaktır.
Kimyasal analizler
Bitkilerin üretimi için hazır hale gelen 13 bitki beslenme ortam numunelerinde (taze AMS/beş numune, bekletilmiş AMS/dört numune karışım olarak hazırlanan AMS-torf karışımı/ dört numune) kimyasal analiz olarak; kuru madde, organik madde, pH, EC (mS/cm), fosfor (P%), potasyum (K%), karbon (C%), azot (N%), C/N oranı, kalsiyum (Ca%), magnezyum (Mg%), sodyum (Na%), bakır (Cu%), çinko (Zn%), mangan (Mn%), demir (Fe%), kurşun (Pb%), kadmiyum (Cd%), krom (Cr%) ve nikel (Ni%) miktarları tespit edilecektir. Fiziksel analiz olarak; hacim ağırlığı (g/cm3 ), Hacimsel su, (%), HK: Havalanma kapasitesi (H10 (cm)) (%), KAS: kolay alınabilir su (%), STK: su tamponlama kapasitesi (%) tespit edilecektir.
İstatistik analizler
Deneme toplam 50 parselden (2 çeşit × 5 yetiştirme ortamı × 5 tekerrür × 10 bitki) oluşmakta ve tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Deneme süresince elde edilen veriler MINITAB 16.0 istatistik paket programı kullanılarak varyans analizine tabi tutularak ve çoklu karşılaştırmalar asgari önemli fark (LSD) testine göre yapılacaktır (Anonymous, 2014).
i TR
