Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis’ in neden olduğu, dünya çapında morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenlerinden biridir. Dünya Sağlık Örgütü’ nün açıkladığı son verilere göre, 2023 yılında 10.8 milyon insan tüberküloza yakalanmış ve bunlardan 1.25 milyonu bu hastalık nedeniyle ölmüştür. Tedavide kullanılan primer ilaçlara direnç gelişimi sebebiyle, tüberküloz tedavisinde çoklu ilaç direnci önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. 1H-indol-2,3-dion (isatin) türevleri, antikanser, antiviral, antiinflamatuar, antimikrobiyal aktiviteler dahil olmak üzere geniş bir biyolojik aktivite yelpazesine sahiptir. Son yıllarda moleküler hibridizasyon ile farmakofor gruplar bir araya getirilerek, geliştirilmiş biyolojik aktiviteye sahip yeni analoglar geliştirilmektedir. Bu amaçla antitüberküloz etki için isatin hibritleri de geliştirilmektedir. Bu hibritlerde isatinin 3-konumunda bulunan Schiff bazı, hidrazon, hidrazid/hidrazon yapıları göze çarpmaktadır. Tüberküloz ilaçlarından biri olan tiyasetazon bileşiğinde bulunan tiyosemikarbazon yapısının, yine yeni geliştirilmekte olan moleküllerin yapısında yer aldığı gözlenmektedir. 5 üyeli heterosiklik bir halkanın da aktivite açısından önemli olduğuna vurgu yapan literatürler mevcuttur. Bu bilgilerden yola çıkılarak hedeflenen çalışmada, antitüberküloz aktivite için önemli olan nonsübstitüe/ 5-metil/ 5-floro/ 5-triflorometoksiisatin halkasının, tiyosemikarbazid kısmının siklizasyonu ile elde edilen 16 adet yeni tiyazol-hidrazonları (5-20) sentezlenecektir. Moleküllerin sentez ve saflaştırılmasının mümkün olup olmayacağını anlamak için 5 nolu bileşik sentezlenmiş, saflaştırılmış ve yapısı karakterize edilmiştir. Proje; tiyazol-hidrazon türevlerinin sentezini, saflaştırılmasını, spektral yöntemlerle (1H NMR, 13C NMR, LC-MS/MS) yapı tayinini ve in vitro antitüberküloz aktivite çalışmalarını kapsamaktadır. Antitüberküloz aktivitesi belirlenen 16 yeni bileşik arasından, en yüksek etkinliğe sahip bileşik belirlenecektir. Literatür taramalarından elde edilen veriler, isatinin 1-konumunun alkilasyonunun ve formaldehit ile hazırlanan Mannich bazlarının aktivite için önemli rol oynadığını göstermektedir. Buradan hareketle seçilen en etkin bileşiğin, metil, etil alkilasyonları, morfolin ve tiyomorfolin ile Mannich bazları hazırlanacak (20-24) ve aktiviteye olan katkıları incelenecektir. Proje kapsamında, isatin ve tiyazol türevlerinin moleküler topolojilerine dayalı olarak hibridizasyonu ile elde edilecek yeni türevler, antitüberküloz aktiviteye sahip ilaç adaylarının geliştirilmesine yönelik bir temel oluşturacaktır. Bu yaklaşım, tüberküloz tedavisi için yeni farmasötik ajanların keşfi ve geliştirilmesi sürecinde önemli bir başlangıç noktası sağlayacaktır.
