No Data

Uyarı

Şu an için bu kategoride başka içerik yok.

shape
shape

Yerli Televizyon Dizilerinde Akran Zorbalığı: Kardeşlerim TV Dizisi Alımlama Çalışması

Yerli Televizyon Dizilerinde Akran Zorbalığı: Kardeşlerim TV Dizisi Alımlama Çalışması

Danışman (Yürütücü Gerçek Kişi Olan Projede) Neslihan Şeref Akpınar

Okullarda son yıllarda artan şiddet sadece ülkemizde değil tüm dünyada ele alınan konulardan biridir. Akran zorbalığı, bir ya da birden fazla çocuğun kendilerine kıyasla dezavantajlı konumda olan bir başka çocuğa karşı düzenli olarak uyguladıkları sözlü ya da fiziki saldırı ve baskılama olarak genellikle okullarda gerçekleşmektedir. Akran zorbalığının genetik etkenler ve çevreden etkilenme sonucu gerçekleştiği, gergin ebeveyn ilişkileri, zayıf akademik başarı ve sosyal desteğin az olması gibi nedenlerin çocukları akran zorbalığına yönlendirdiği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Aynı yaş düzeyindeki çocukların birbirlerine veya tek bir kişiye karşı sözel, fiziksel, davranışsal ve psikolojik olarak örseleyici, zarar verici davranışta bulunması negatif etkileri son derece yüksek olan sosyal bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Türkiye’de de dünyanın birçok yerinde olduğu gibi akran zorbalığı oldukça yaygındır. Her yaş grubunda görülmekle birlikte, lise çağında zorbalığın şiddeti artmaktadır. Lise öğrencileri ile yapılan br çalışmada, zorbalık uyguladıklarını ifade edenlerin oranı %15,2, zorbalığa maruz kalanların %18,3, zorbalık yapıldığına şahit olanların oranı ise %56,9’dur. (Genç 2010; Akt. İşsever, 2020) Yine Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2008 yılında yaptığı bir araştırmada öğrencilerin şiddete maruz kaldığı ortamlar sorulduğunda yüzde18,4 ile “Okul” birinci sırada yer almaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı akran zorbalığı konusunda farkındalık programları oluşturarak konu üzerinde çalışmalarına başlamıştır. Ayrıca Türkiye’de konu üzerine yapılan çalışmaların sayısının özellikle 2000’li yıllarla birlikte artış gösterdiği görülmektedir. Bunun temel sebeplerinden biri akran zorbalığının hem zorbalık yapan hem de maruz kalan çocuklar için önemli psikolojik ve toplumsal sonuçlarının olmasıdır.

Günümüzde sayısı artan zorbalık davranışları arasında bulunan akran zorbalığı elbette televizyon dizilerinin de dikkatınden kaçmamıştır. Son dönem popüler televizyon dizilerinden biri olan “Kardeşlerim” dizisi ana karakterleri lise çağında olan, yüksek bir izleyici kitlesine sahip ve akran zorbalığını ele alan az sayıda yerli diziden biridir. Son dönemde sayıları artan uyarlama televizyon dizileri düşünüldüğünde “Kardeşlerim” dizisinin orijinal yerli bir senaryoya sahip olması önemlidir. Akran zorbalığının yerli televizyon dizilerindeki temsilinin benzer yaş grubundaki öğrenciler tarafından nasıl algılandığı üzerine bir araştırma daha önce yapılmamıştır. Dizilerin insanların düşünce ve davranışları üzerindeki etkilerinden yola çıkarak bu çalışma sorunun dizideki temsilinin söz konusu öğrenciler üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır.

Akran zorbalığı giderek artan bir biçimde yapılan araştırmalara konu olurken yapılan literatür araştırması sonucunda Türkiye özelinde televizyon programlarınını da içine alan bir çalışma ile karşılaşılmamıştır. İlk olarak söz konusu dizi izlenerek araştırmaya konu olan akran zorbalığını nasıl ele aldığı ortaya konulacaktır. İkinci olarak alımlama analizi çerçevesinde birebir derinlemesine mülakat yöntemi ile diziyi izleyen lise öğrencileri ile görüşülecektir. Ayrıca izleyici deneyimlerinin derinlemesine mülakat tekniği ile elde edilmesi konunun öznesi olan öğrencilerin doğrudan kaynak olarak değerlendirilmesine ek olarak söz konusu dizinin temsillerine ilişkin elde edilen verilerin alımlama çalışması olarak da değerlendirilmesini sağlayacaktır.